Badira kirolak berez herri batengandik banaezinak direnak, hortaz, haien existentzia eta praktika nortasun garbia dira. Nahiz eta pilotan jokatzeko modalitate asko izan, gure herriak beti eskuz jokatzen den pilotari gorde dio fideltasuna.

Historian zehar kirol honen garrantzia eta errotzea nabarmen utzi dituzten adibide eta anekdota asko izan dira: igande osoa pilotalekua hartuta herriko bizilagunengatik tragoxka bat jokoan dutela, apezak haien sotanarekin lehian.

Pilota gure kulturan nabarmendu da eta egun oraindik nabarmentzen da, bertan leku pribilegiatu bat betetzen. Nahikoa da erreparatzea eskualdeko herri bakoitzean monumentu modura pilotaleku bat egiten dela.